dimecres, 30 de març del 2011

Diglòssia a la Setmana

L' editoriau venider deu men ebdomadari occitan preferit la Setmana, qui podetz dejà liéger suu blòg deu mèste Andriu, que'm hè pausar ua question de principi linguistic. E's pòt acceptar en un tèxt gascon manlhèus desconeishuts de Palai, quan los equivalents gascons existeishen plan? Lo tèxt deu mèste n'ei conhit. Tà començar, qu'emplega lo vèrb téner quan Palai e recensa tiéner, ténguer, tier, tenir mès pas téner. Bon, dilhèu que s'ageish d'ua fauta de tipografia, aquò que pòt arribar. Un aute onguesisme (occitanisme non gascon), ua distraccion, probable, qu'ei mai en lòc de mei, mes o mès. Un tresau exemple qu'ei mena tà díser òrdi, escantilh, tipe, classa. Aqueth que pausa dus tipes de problèma. Prumèr, au vèrb menar lo gascon generau que prefereish miar, amiar, de forma mes gascona. Dusau, lo mot mena dab lo sens d'escantilh qu'ei desconeishut en gascon blos. B'ei vertat qu'emplegam correntament lo francesime sòrta, totun n'ei pas ua arrason tà'u substituïr per un aute manlhèu non gascon pr'amor, d'equivalents plan gascons de "sòrta", que n'i a un sarròt. Tà arrevirar l'expression "de tota mena", que podetz causir: de tot escantilh, de tota traca, de tot òrdi, de tota mandra, de tota requista, etc...

A la diglòssia costumèra deu hèit deu francés, los de la Setmana que i horneishen ua auta deu hèit de l'ongués (occitan non gascon), man(i)èra de'ns raperar nosautes gascons qu'èm ua minoritat non sonque en França senon tanben en Occitània. Qu'ei precisament çò qui volem deishar d'èster: ua minoritat. Doncas, per nòste, en gascon blos, en vos pregar. Pro de vergonha: en gascon blos!

2 comentaris:

賈尼 ha dit...

I auriá un lib(r)e sancèr d'escriure suls deliris linguistics de la Setmana...

Maime ha dit...

Setz la minoritat majoritària en Occitània !! :-D Mas onestament, podetz pas èsser 'na majoritat (dins l'encastre occitan). Perque n'i a pas de majoritat d'aver. Los quites lengadocians (que consideras coma la majoritat) son nonmàs 'na minoritat.

Per contra, sei de consent coma te e Digó János. L'occitan (que sia lengadocian o gascon, perque n'i a pas d'autre) es totjorn estranh. N'i a beucòp de catalanismes, tròbe.